16 januari 2024

Zelf schoorsteen repareren.

Schoorstenen zijn vaak een bron van ellende op een dak. Doordat vocht doorslaat ontstaat er schimmel op zolder. Niet alleen vervelend wat betreft de geur, maar ook erg ongezond. Het compleet vervangen van de schoorsteen is een optie, maar niet voor elke huiseigenaar betaalbaar. Je bent zomaar duizenden euro's kwijt en dan nog is het maar de vraag of de nieuwe schoorsteen wel waterdicht en op de juiste manier is uitgevoerd.

Bij reparatie van de schoorsteen denkt men vaak aan het opnieuw inmetselen van lood of loodvervangers. Echter, als je lood niet door-en-door is ingemetseld gaat dit niet helpen, wanneer het metselwerk boven het lood volledig verzadigd raakt. Dit is vaak het geval aan de regenkant bij langdurige regen, wat we in het najaar en winter in Nederland vaak hebben. Stenen die eenmaal vol water zitten nemen niet meer vocht op. Doordat de volgende bui weer tegen die zijde van de schoorsteen regent en daarmee 'winddruk' ontstaat, zal het water aan de binnenkant van de buitenmuur naar beneden zakken. Alleen als je lood helemaal door de muur is ingemetseld en binnen omhoog staat, zal het zakwater hier worden opgevangen en naar buiten via open stootvoegen worden afgevoerd naar het dak.
De bovengenoemde situatie verergert als de bovenzijde van de schoorsteen niet dicht is, of het bol gesmeerde deel gescheurd en/of poreus is geworden. Bij controles van oude schoorstenen met problemen is dit bijna altijd aan de orde.

Wanneer u kiest voor reparatie van de schoorsteen kun je enkele belangrijke dingen doen.

  1. Het lood controleren en eventueel vervangen. Let hier ook op of de metselaar vanaf de opstaande zijkant van elke loket, omhoog naar de volgende loket, niet vergeet om een spouwtje te metselen of een waterkering te maken met een slabje lood of folie.
  2. De bovenzijde van de schoorsteen verwijderen, tot het punt waar de schoorsteen weer vlak boven het metselwerk zit. Soms is het bijna niet mogelijk om die laaghoogte te bereiken en is het verstanig om één of 2 lagen meer eraf te hakken of indien aanwezig de bovenste rollaag. Daarna reparaties uitvoeren, mocht er stenen los zijn gekomen. Tip 1*
  3. Een nieuwe betonnen afdekplaat plaatsen, met een overkragende rand. Hierdoor regent het van bovenaf niet op de schoorsteen zelf en komt het metselwerk aan de zijkanten als het ware onder een afdak te staan. Tip 2*
  4. De voegen van schoorsteen tot een diepte van 2 cm uithakken en een voeg aanbrengen met een sterke specie. Denk hierbij aan een mengverhouding van 1:3. Schenk ook aandacht aan het vochtig maken van het metselwerk voor aanvang van het voegwerk en ook het bevochtigen van het voegwerk tijdens de uitharding verbeterd de kwaliteit van de voeg. De open stootvoegen op het lood moeten leeg zijn of voorzien van roostertjes, zodat er geen vleermuizen in je schoorsteen kunnen en het vocht er wel altijd uit kan.

Tip 1* : Vaak zie je bij schoorstenen uit de zeventiger jaren een rollaag bovenop de schoorsteen, met de lintvoeg direct onder deze rollaag gescheurd. Haal de gehele rollaag dan weg. In de zeventiger jaren werden de schoorstenen vaak in spouw gemetseld. De metselaar metselde dan het binnenwerk iets hoger en daarop werden de grespotjes als afsluiting van de kanalen geplaatst. Dan kwam er een grote lap rubberoid of dpc over de kop van het geheel, werden er gaten in gesneden zodat dit grote stuk dpc of rubberoid over de grespotten paste.
Daarna een rollaag rondom en binnenin werd de overschot van de specie met het puin van de metselaar verwerkt. Zo was hij zijn afval kwijt en stond er een schoorsteen met een bol gesmeerde kop.
De kwaliteit van die kop was vaak niet erg hoog. Veel luchtbelvormers werden in die jaren toegepast om de specie lekker makkelijk verwerkbaar te maken.
Doordat die kop van gesmeerde specie erg poreus was, kwam het zakwater op de onderliggende laag dpc of rubberoid. Dit loopt dan naar de zijkanten, ter hoogte van onderkant rollaag. Bij vorst en nog steeds aanwezig vocht onder die kop, vriest dat omhoog op die laag dpc of rubberoid.
Vandaar die scheuren.

Tip 2* : Meet vooraf de maat van de schoorsteen in. Hiervoor gaat u naar boven en meet u de schoorsteen aan voorkant en de zijkant. Als u in ons offerteprogramma als voorbeeld-schoorsteen maat 76 x 120 cm aangeeft, met een overstek van 5 cm, zal de afdekplaat die we voor u kunnen maken 86 x 130 cm. worden.
Schoorstenen hebben meestal aan de bovenzijde grespotjes, pvc of alleen maar gaten als doorvoer van lucht of rookgassen. Controleer goed of u al deze kanalen nog nodig hebt. In het begin dat er CV installaties werden aangelegd, waren dit niet altijd gesloten circuits. Ofwel, de rookgas ging door de schoorsteen naar boven en de aanvoerlucht werd vanaf de zolder aangevoerd. Een aparte pijp voor beluchting van de zolder was dan ook voorzien. Wanneer er later een andere ketel is geplaatst, is deze bijna altijd voorzien van een gesloten circuit. U herkent vaak een plastic pijp, met binnenin een aluminium rookgaskanaal en rondom die pijp word de lucht aangezogen en op die manier al wat voorverwarmd.
Als deze pijpen naast de schoorsteen of elders op het dak zijn geplaatst, vervallen er vaak al enkele kanalen in de schoorsteen. Vaak zijn kanalen voor de afzuigkap, ontluchting wc en ontluchting badkamer nog wel nodig.
De kanalen die u wilt blijven gebruiken meet u op en u noteert de coordinaten van het midden van elk gat. Elk luchtkanaal kan met een gewone grespot van 135 mm inwendig worden beëindigd. Bij deze grespotjes kunnen we meteen een kraaienkap meeleveren. Op plaatsen waar bv een rookkanaal of iets anders doorkomt, kan je ook kiezen voor een sparing. Houdt er rekening mee dat je dan altijd te maken hebt met een deugdelijk afdichting rondom de door te voeren pijp. Bij grespotjes ontstaat een een opstaande kant, waardoor er niet zomaar water in het kanaal kan opwaaien.
Wanneer u op de schoorsteen aan het meten bent is het handig om even een foto te maken. Nog slimmer is het om een potlood of krijtje mee naar boven te nemen en alle maten die meet op de schoorsteen te schrijven. Daarna de foto maken. De gemeten maten tekent u meteen als "sparing" in bij het maken van de offerte. Gebruik voor de maatvoering steeds de hart-maten van elke sparing. Meet alles vanaf één zijde net als een grafiek vanaf linksonder de x-as en Y-as.
Zodra u via onze website de offerte maakt, krijgt u niet alleen de offerte op uw mail, maar ook de tekeningen, met alle door u aangegeven sparingen.
Handig is het om voordat u gaat meten een proefofferte maakt, met fictieve maten. U ziet dan vooraf hoe de maten getoond worden in de tekening. Op dezelfde manier de maten invoeren maakt het u dus erg gemakkelijk.

Tip 3* : Wanneer u aan uw schoorsteen gaat werken, kunnen er altijd enkele pannen sneuvelen. Dit is vervelend wanneer u bv als laatste van de klus het lood nog even wilt afkloppen en er breekt een pan dichtbij de schoorsteen. Heeft u geen reservepannen op dat moment op je werk, haal een dakpan beneden bij de goot weg, zodat u het boven geheel kan afwerken. Onder bij de goot kan dan tijdelijk stroken plastic worden ondergelegd. Nadat u dan ergens pannen hebt opgehaald hoeft u dus niet meer hoger te klimmen als de goot en trapt u ook niet meer pannen kapot.

Schoorstenen zijn vaak een bron van ellende op een dak. Doordat vocht doorslaat ontstaat er schimmel op zolder. Niet alleen vervelend wat betreft de geur, maar ook erg ongezond. Het compleet vervangen van de schoorsteen is een optie, maar niet voor elke huiseigenaar betaalbaar. Je bent zomaar duizenden euro's kwijt en dan nog is het maar de vraag of de nieuwe schoorsteen wel waterdicht en op de juiste manier is uitgevoerd.